Is het ICT-onderwijs ten dode opgeschreven? In het basisonderwijs wordt er geen aandacht aan geschonken – of je moet het bedienen van een smartboard als ICT beschouwen - en in het voortgezet onderwijs lijkt ICT beperkt te zijn tot een beetje met Excel en Word stoeien en wat HTML-pagina’s maken.

Het MBO-onderwijs loopt drastisch achter, de docenten kunnen de nieuwe ICT-technologie die organisaties gebruiken qua kennis niet bijhouden. Leerlingen behoren hier tot de wizard-generatie. Daarmee bedoel ik niet dat ze wizards zijn in het vak, maar dat ze alle handelingen doen met de Windows wizards die de vrienden van Microsoft meeleveren. Het ICT-onderwijs levert een klikerdeklik-generatie van ICT’ers op en veel studiemateriaal levert ook precies dit.

Vroeger was ICT leuk. Je knutselde met Commodore 64’s, Amiga’s, Acorns, MSX-computers, TRS80’s en noem alle – nu retro – apparaatjes maar op. Je ontwikkelde uitbreidingen, programmeerde in allerlei talen en tikte hexadecimale code over (de weergave van machinetaal) om supersnelle en zeer compacte apps te krijgen. Velen spaarden zelfs applicaties en games en er was een brede community voor uitwisseling van al deze zelfgemaakte applicaties en hardware-uitbreidingen. Tientallen magazines (voor elk merk en elke computer) floreerden en er waren zelfs computerclubs op de scholen. Dit leuke en spannende van ‘computeren’ is verdwenen.

Dit is geen goed teken voor het ICT-onderwijs en nog minder voor de bedrijven. Het onderwijs moet gedreven ICT’ers opleveren, die de passie voor het vak uitdragen en die in staat zijn zich aan te passen aan de voortdurende en zeer snelle ontwikkelingen. Maar het moet beginnen bij de docenten die dezelfde passie aan hun leerlingen tonen. Dit is niet eenvoudig. Gelukkig zijn er allerlei ontwikkelingen die ICT weer leuk moeten gaan maken. Gamification maakt ICT boeiend en fabrikanten werken mee om hun Engelstalig-only materiaal te vertalen en geschikt te maken voor het onderwijs. Allerlei bedrijven werken mee om de echte ICT-praktijk te laten zien (bijvoorbeeld www.pictio.nl) en de Raspberry Pi-community voor onderwijsdoeleinden groeit hard (bijvoorbeeld www.raspi.pro). ICT moet weer leuk worden. En daar wordt – vooral dankzij de Raspberry Pi – ook wereldwijd aan gewerkt.

Met een personal hotspot (tethering), een functie van onder meer iOS en Android, deelt u de mobiele dataverbinding van uw smartphone met andere apparaten. De smartphone wordt dus een datamodem voor de andere apparaten. U kunt een laptop of tablet verbinden met de smartphone via bijvoorbeeld een USB-kabel of draadloos via Bluetooth.

Tegenwoordig kan is de personal hotspot ook mogelijk voor WiFi-verbindingen. De devices communiceren via WiFi met de smartphone, die zorgdraagt voor de internetverbinding. Dit werkt zo gebruiksvriendelijke en eigenlijk best snel via een 3G-abo, als u alleen wat web sites bekijkt, mail leest of Facebook bekijkt. U vergeet zelfs dat het over een gedeelde dataverbinding op de smartphone werkt. Data roaming moet uiteraard zijn ingeschakeld als u de personal hotspot (of internet op uw smartphone) wenst te gebruiken in het buitenland. Uw provider heeft wellicht speciale abonnementsopties om datagebruik in het buitenland aan te bieden. Vodafone heeft een optie die u voor 2 euro per dag 20 minuten bellen, 20 sms’jes en 35MB data biedt. Handig, maar deze optie schakelt wel de Europese bescherming tegen de datalimiet uit.

Mar goed, op het moment dat de datalimiet bijna bereikt is, stuurt Vodafone een SMS’je als waarschuwing. Het ging mis, toen de Windows 7 laptop voor het eerst mee mocht doen in de mobiele iPhone hotspot…. Met Windows aan de macht loopt het anders af. SMS’jes worden om onverklaarbare reden niet meer verstuurd, dus u bent in de veronderstelling dat de datalimiet nog niet gehaald is. U weet dat ook zeker omdat u alleen even de mail hebt gecheckt. Alleen Windows update, Adobe update en Google Drive synchroniseert: en zo zit u niet snel aan 35 MB maar aan 200MB of meer, zonder dat u zich er bewust van bent. Kassa!

Het verhaal gaat dat Samsung de 1 miljard dollar boete aan Apple betaalt heeft met 5 cent muntstukken. 30 vrachtwagens vol met 20 miljard muntjes, om precies te zijn. De rechter is namelijk vergeten te vermelden hoe het boetebedrag betaald moet worden. Lee Kun-hee – CEO van Samsung Electronics – vertelde tegen de media “dat zij zich niet laten intimideren door een groep van nerds met stijl. En als ze het smerig willen spelen, zij ook weten hoe dit moet.” Geloof jij dit persbericht? Er zijn veel mensen die erin trappen.

Persberichten als deze vallen onder de categorie hoax. Nepberichten dus, met vaak als doel het bericht binnen een zo breed mogelijk publiek te verspreiden en veel herrie te maken. Misschien heb je de Donorshow van BNN nog in herinnering? Een quiz waar de winnaar zijn lang verwachte donororgaan kon winnen? Typisch een gevalletje hoax. Een hoax is in principe geen malware omdat er geen schade wordt toegebracht en er geen systemen besmet worden. Toch wordt het tijd dat geavanceerde virusscanners zich eens gaan bemoeien met dit soort berichten. Want iriteren doet het wel. Maar mail is niet langer de plek van de hoaxes. Social media, in het bijzonder Facebook is de ultieme broedplaats voor een hoax. 

Kijk maar eens naar de afgelopen week terug naar hoeveel potentiele hoaxes je te zien krijgt: zielig kindje in Africa, hugging is a good medicine, ik heb een geweldige man, if you make friends with yourself you will never be alone, click share if you are proud of your daughter, change your thoughts and you change the world, op het moment dat je dit leest….

De meeste van deze hoaxes staan op Facebook als image en halen gemakkelijk vele tienduizenden likes en worden gedeeld en gedeeld. Hoaxes worden de volgende variant spam. Er bestaan firewalls die in staat zijn op applicatieniveau functies uit te schakelen, bijvoorbeeld de chatfunctie binnen Hyves of de spellen binnen Facebook. Wat zou het toch mooi zijn als de firewall ook hoaxes - al dan niet vermomd in plaatjes - kon herkennen en uitschakelen binnen webapplicaties als Facebook. Tot het zover is, hebben we er een ergernis bij: reclameberichten, reclame in likes én hoaxes.

Met een miljard gebruikers heeft een zevende van de wereld een Facebook account. Allemaal die accounts zijn gratis. Wie betaalt dan die 180.000 servers die energie staan te slurpen? Wie betaalt de meer dan 100 Petabytes aan storage? Wie betaalt de communicatie kosten voor de 500 Terabyte aan data die we dagelijks naar het Facebook netwerk transporteren? Het antwoord is simpel: Facebook moet dit halen uit reclame-inkomsten.

Het bedrijf is dan wel 50 tot 60 miljard waard op de beurs, maar maakt nog steeds een flink verlies (128 miljoen in Q2 van dit jaar). Kan Facebook de business doen keren en winst gaan maken? Volgens sommigen zijn betaalde accounts een manier om geld naar binnen te sluizen. Dat brengt inderdaad geld in het laadje. Als een tiende van de accounts over stapt naar een betaalde account van – laten we zeggen – 10 euro per jaar, betekent dat een opbrengst van 1 miljard euro. Als slechts 1 procent een betaalde account wil, bijvoorbeeld voor 5 euro per maand, levert dat Facebook 800 miljoen op. De meerwaarde van de betaalde account zou kunnen zijn dat de reclame niet meer wordt getoond of dat er extra schijfruimte, extra applicaties en dergelijke worden geboden.

Maar hebben we hier zelfs maar een euro per jaar voor over? Laten we niet overdrijven, Facebook is misschien leuk, handig, voor sommigen onmisbaar of zelfs verslavend. Maar er is een leven ná Facebook en zonder Facebook. Facebook zoekt het nu vooral in reclame. Het bedrijf bezit immers zeer waardevolle Big Data: profielgegeven, adresgegevens, foto’s, video, relaties, contacten enzovoort. Met deze gegevens zou je zeer gericht – op geslacht, stad, hobby’s, je huwelijkse staat, je vakantiegedrag, je vrienden enzovoort reclame kunnen aanbieden. Adverteerders hebben zo hun reclame precies bij de gewenste doelgroep op het juiste moment.

Maar Facebook slaat hiermee op dit moment de plank volkomen mis. De getoonde reclame lijkt geen enkele relatie te hebben met ook maar iets binnen het profiel, je voorkeuren of interesses. Inventariseer voor de aardigheid eens de “op maat gemaakte” reclame die je voorgeschoteld krijgt. In mijn geval levert dat over een dag bekeken het volgende lijstje op van bedrijven en reclame-uitingen, waarvan de meesten meerdere malen voorbij kwamen: - “Ben je vrijgezel?” - Zalando, eenmaal overhemden en eenmaal schoenen - “James Bond fans opgelet” - “Voorspel voetbaluitslagen (Toto) - “Kans” (Staatsloterij) – McDonalds - Ecco (vrouwenschoenen) - Denksport.nl - “Zonnepanelen op je dak?” - Stoppen met roken!! - Download Google Chrome - Christelijke sieraden - “Zin in een leuke date?” – Lapland – KLM - “Gratis films kijken”, bij 1 zak Tikkels - Sexy lingerie (Ciau) - V&D (herenschoenen) - Esprit (jassen).

Behalve dat de reclame nergens op slaat en op geen enkele wijze past bij mijn profiel en interesses, is het enige effect ervan dat deze daardoor alleen maar irritaties opwekt. Daarmee heeft deze reclame nog minder waarde dan de reclame op TV. Reclame op TV kan soms nog leuk zijn, reclame op Facebook is dat zeker niet. Zit je te wachten op reclame voor vrouwenschoenen, dates, stoppen met roken en al het andere uit dit lijstje? Het meest irritant is wel Zalando, maar dat komt ook doordat ze op de TV hetzelfde doen.

Facebook heeft nog een lange weg te gaan om reclame voor de massa echt toe te spitsen op persoonlijke situaties. Maar er is nog een tweede variant reclame. Deze reclame komt zelfs tussen je berichten door: reclame die je vrienden – veelal onbewust – maken! Als iemand uit je vriendenkring een Like geeft op bijvoorbeeld een restaurant, een product of een dienst, wordt deze als reclame bij jou getoond. Hierbij laat Facebook niet na om de naam van je vriend te noemen, om je te verleiden erover te praten, er heen te gaan of een product of dienst te kopen. Irritatie wordt ook hier opgewekt, voornamelijk door de herhaling van deze Likes (reclames) tussen de berichten. Facebook moet echt af van het Zalando-effect: het alsmaar herhalen van reclame die op zichzelf al irritant is. Voorlopig kom je redelijk af van de reclame door Facebook op je smartphone te gebruiken, maar ook op die apparaten wordt reclame de komende tijd dominanter ingevoerd. Want het blijkt dat er meer mobiele Facebook gebruikers zijn dan Facebook gebruikers achter traditionele PC’s. De eerste tekenen van deze in-line reclame op iPad’s is al te zien en begint al te irriteren. Zo heb ik de laatste twee weken al vier keer een flink reclamebericht van Barracuda tussen de berichten van vrienden gezien. Volgens mij is dit het begin van het einde voor Facebook, als de wind niet anders gaat waaien…  

Het is crisis, dat weten we allemaal. Huizenprijzen blijven dalen, mensen komen in de problemen door te hoge hypotheken, de plannen van de PVDA/VVD-vriendjes in Den Haag om de hypotheekrente aftrek toch aan te pakken valt niet in goede aard en gaat velen geld kosten, de extreme verhoging van de zorgkosten komend jaar, de alsmaar toenemende energieprijzen – die overigens voor meer dan de helft bestaan uit belasting – en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Het zijn dure tijden en het wordt alleen maar duurder.

Ondanks dit alles wordt er niet bespaard op IT aan huis: de nieuwste iPad 3, de net uitgekomen iPad Mini, de iPhone 5, extreem dure Mac-computers, de diverse mooie Samsung-smartphones en –tablets: het lijkt wel of iedereen ze heeft en blijft vervangen. De crisis lijkt geen invloed te hebben op de verkoop van dit soort apparaten, de online-ervaring zijn is net zo belangrijk als slapen en eten.

Zou Microsoft daar straks ook van mee profiteren? Microsoft hoopt dat er door de komst van Windows 8 RT velen zullen zijn die ook de stap naar het Microsoft-OS maken en investeren in een Windows 8 RT-tablet. De bediening van Windows 8 RT lijkt veelbelovend en kan de doorbraak van Microsoft betekenen op de tot nu toe voor het bedrijf niet erg succesvolle mobiele markt. Er zijn twee zaken die echter roet in het water kunnen gooien. Windows 8 RT is gemaakt voor de ARM-processor en op desktops en Intel/AMD-gebaseerde desktops draait een andere versie (Windows 8). Applicaties zijn hierdoor niet uitwisselbaar. De tweede vraag is of de moderne tabletbediening wel goed wordt geaccepteerd op desktops. Het mislukken hiervan zou ook de tablet-markt voor Microsoft nadelig kunnen beïnvloeden. Maar ik gun Microsoft dat het kan meeprofiteren van onze uitgaven aan “home-IT”.