Als we de ontwikkelingen op ons vakgebied van 2011 eens op een rijtje zetten, dan is er eigenlijk niet veel nieuws te bedenken dan in 2010. Ja, technologie gaat verder en er komen nieuwe versies uit van allemaal die toch mooie producten, maar in de markt is er weinig veranderd. De trends en hypes Cloud computing, VDI en BYOC speelden weer een grote rol in virtualisatieland. Laten we even naar alle drie deze begrippen kijken en ze eens relativeren voor 2012.
Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar van de cloud ben ik een beetje moe aan het worden. Is de cloud in 2011 doorgebroken? Blijkbaar wel, want elke fabrikant en softwareontwikkelaar heeft nu cloud producten of de term cloud in zijn bestaande productnamen verwerkt. Daarmee is al duidelijk dat de cloud eigenlijk niets speciaals is: het gaat over hardware, besturingssystemen en applicaties. Deze resources stonden 20 jaar en langer geleden al in interne en externe datacentra en doen dat nu nog. Sterk verbeterde beheertools, virtualisatie en specialistische appliances maken het geheel flexibeler en dynamischer en dat is mooi voor beheerders en klanten.
Maar het ging destijds, en in 2011 en ook dit jaar en de komende jaren gewoon nog steeds over datacentra met apparatuur en applicaties. Ja maar, zul je zeggen, bij de cloud gaat het over huren van (virtuele) hardware en applicaties tegen betaling per gebruiker of per afnameperiode. Maar dit deden organisaties ook meer dan 10 jaar geleden al. Een enkel bedrijf werkte met een applicatie bij een ASP via het internet en intern waren bedrijven al in staat applicaties tegen betaling aan te bieden (met Citrix MetaFrame kon je al gebruikstijden meten en doorbelasten aan afdelingen). En was dit in de mainframetijd ook al niet het geval? Het interne netwerk met centrale applicaties werd toen nog Intranet genoemd (gebruik je deze term anno 2012 nog?). Niets cloud, maar gewoon spullen in een datacenter: elk bedrijf werkt dus al vele jaren op grote schaal met “de cloud” nog voordat de term bedacht was.
Als je een IT-manager vraagt of zijn bedrijf al met de cloud en cloud computing werkt, krijg je vaak als antwoord dat dit slechts deels geval is. De IT-manager legt de link naar het huren van een (virtuele) server, het draaien van applicaties op een externe server of het extern afnemen van een specifieke dienst (bijvoorbeeld email scannen op virussen of webconferencing). Met andere woorden: de cloud wordt geassocieerd met outsourcen van computerresources.
Vraag je een medewerker of hij met cloud applicaties werkt, en hij antwoord gegarandeerd met ja. Hij associeert de cloud met Google Docs, Apple iCloud, DropBox, Windows Live, Facebook, LinkedIn en meer: gehoste applicaties. De cloud is synoniem met internet Alle wazige producten, strategieën, productnamen, definities en marketing van de vele fabrikanten ten spijt: het wordt tijd dat we de cloud eens gaan versimpelen. De cloud wordt vaak in schema’s weergegeven met een wolkje. Dat wolkje werd voorheen ook al gebruikt in dezelfde schema’s om verbindingen via internet weer te geven.
De cloud is gewoon de nieuwe naam voor internet. De cloud is daarom synoniem voor “extern” in tegenstelling tot in je eigen datacenter. Daarmee bestaat er geen interne cloud meer en ook geen hybride cloud. Producten die nu worden aangeboden voor de interne cloud zijn gewoon producten voor in je eigen datacenter en hebben feitelijk niets met cloud te maken. Cloud computing is dan het afnemen of gebruiken van servers en applicaties in een extern datacenter: gehoste applicaties, servers, of services.
En een cloud applicatie is vervolgens een applicatie die niet op je device geïnstalleerd is maar via het internet draait in een extern datacentrum. Als je extern diensten afneemt tegen betaling per tijdseenheid of per gebruiker, dan is dat IaaS (voor servers), DaaS (voor desktops), SaaS (voor applicaties) enzovoort. Deze termen zeggen – in tegenstelling tot de term cloud – wel iets. Organisaties staan aan de vooravond van IaaS, SaaS, PaaS, DaaS, BaaS, MaaS maar niet aan de vooravond van de cloud. Hype of trend? VDI Dan is er VDI, de virtuele desktop in het datacentrum of in de cloud. Hier kunnen we snel mee afrekenen: VDI is nog niet doorgebroken.
Je zou het niet zeggen als je alle marketinggeweld van de fabrikanten hoort. Maar VDI is te duur en te complex en voor de meeste organisaties ontbreekt een business case. Dat wil niet zeggen dat VDI niet gebruikt wordt, want er zijn zeker organisaties die ermee aan de slag zijn gegaan, en een enkel bedrijf zelfs op grote schaal. Ik denk ook dat VDI zeker een blijvertje is, maar voor heel specifieke omgevingen of inzetgebieden en dan vooral gecombineerd met thin clients. VDI is slechts een niche aanvulling op applicatie centralisatie met Remote Desktop Services en XenApp. XenApp is nog altijd de goedkoopste, meest efficiënte, zeer schaalbare en betrouwbare, meest gebruikte manier om apps aan te bieden.
Bring Your Own computer BYOC – een term afkomstig uit de gaming wereld van een tiental jaren geleden waar gamers hun eigen PC meenamen om via een netwerk te gaan gamen – is in 2011 een beetje omgevormd tot BYOD: Bring Your Own Device. Want naast je privé laptop, kun je ook je eigen tablet of smartphone meenemen naar het werk. Net als cloud computing en VDI is BYO een veel besproken thema. Het verlaagt namelijk de TCO aanzienlijk en de ROI van virtualisatieprojecten daalt drastisch. Ja allicht, als je zelf de devices laat betalen door de medewerkers! Laten we terugkeren op aarde: BYO wordt weinig toegepast. Bij het grootste deel van de bedrijven hebben de medewerkers geen behoefte hun privé betaalde kostbare gadgets en computers elke dag mee te nemen naar het werk. En gadgetfreaks die dat wel doen, en die zijn er – waaronder ik zelf – hoeven niet noodzakelijkerwijze hierop toegang tot het bedrijfsnetwerk te hebben. Een internetverbinding is vaak al voldoende. Organisaties ondersteunen niet massaal BYO en er zijn organisaties die het zelfs verbieden. Er zijn wel veel organisaties die smartphones en tablets ondersteunen: ze schaffen ze aan en zorgen dat ze beheerd en beveiligd worden. Dit is uiteraard geen BYOD.
De geleidelijke invoering van onder meer IaaS en SaaS, VDI en BYO bij organisaties gaat in 2012 gewoon door. Globaal bekeken nog steeds op kleine schaal, maar in de marketing en pers net zo uitvergroot als in 2011. Er is immers veel geld mee te verdienen. Social media als uitdaging voor 2012
Maar is er in 2011 dan niets bijzonders gebeurd? De doorbraak van de tablet, wellicht. Maar de echte doorbraak zien we op applicatiegebied en wel in social media. Het massaal twitteren (> 200 miljoen gebruikers), facebooken (> 660 miljoen gebruikers), linkedinnen (> 100 miljoen gebruikers), google+’en (> 62 miljoen gebruikers) is een feit. 1,2 miljard mensen zitten op social media en maar liefst 19 procent van de online tijd wordt op social media gespendeerd. Er zijn sociale sites voor specialisaties of doelgroepen (hyves, schoolbank, slideshare, papershare, youtube, enzovoort) en online applicaties integreren met social media of krijgen social media functies (Google Docs, Windows Live, salesforce.com e.d.). Deze online werelden zorgen privé en zakelijk voor enorme uitdagingen, waarbij die van de Iaas, SaaS, VDI en BYO in het niet vallen. Social media zorgen voor informatie-overflow, informatie-veroudering, opslagproblemen, grote privacy problemen en zelfs verslavingsverschijnselen. Er zijn te veel social media waar we van alles op willen bijhouden, en op veel plekken moeten we apart inloggen. We koppelen social media en importeren en exporteren allerlei gegevens van de ene naar de andere omgeving, soms met de hand, soms met tools. En dan heb je nog die tactische en gerichte reclame waar alle social media mee vervuild zijn. We moeten er mee leren omgaan en social media thuis en op het werk slim inpassen in het dagelijkse leven respectievelijk werk. Dat wordt dé vraag voor 2012: hoe gaan we om met die vele uren op social media, wat levert dit ons bedrijf op en hoe stroomlijnen we zakelijk en privé gebruik? En het maakt niets uit of we social media nu gebruiken in de cloud, vanaf een BYO iPad of vanaf een VDI-omgeving. De uitdaging ligt veel dieper op het niveau van de applicatie. Social media brengt ons terug naar het initiële probleem van applicatie delivery en server-based computing.