Wat is de relevantie of het nut van onderzoeksbureaus als Gartner, Meta Group, Frost & Sullivan, IDC en dergelijke? Af en toe lijkt het wel alsof ze te goed betaald worden om onderzoeken te doen met een voorspelbare uitslag. Gartner en anderen in opdracht marktonderzoeken uitvoeren en resultaten publiceren. Komt men er als fabrikant met een product goed uit, dan wordt een dergelijk onderzoek gebruikt voor marketingdoeleinden. En komt men er een keer minder positief uit tevoorschijn dan is rapport simpelweg te negeren. Toch zijn al deze onderzoeksrapporten voor beheerders, IT-managers en ICT-projectleiders handig om u een idee te vormen van de algehele markt. Zo geeft bijvoorbeeld het Magic Quadrant van Gartner vooral een shortlist van fabrikanten die werkzaam zijn op het betreffende vakgebied. Aardig is dat het periodieke Magic Quadrant over Application Delivery Products door zowel F5 als door Citrix gebruikt is als persbericht. Dat is niet toevallig, want beide fabrikanten zijn aangewezen als 'leider' in dit segment. Een citaat uit het F5 persbericht: "Leiders zijn volgens Gartner leveranciers die momenteel goed presteren, een heldere visie op marktontwikkelingen hebben en actief werken aan hun competenties om hun leiderspositie te behouden. Leveranciers in het Magic Quadrant laten zien dat ze belangrijke uitdagingen op applicatiegebied kunnen oplossen met producten die de levering van applicatiesoftware op netwerken optimaliseren. Volgens het recentste Gartner-rapport zijn leveranciers in dit kwadrant in staat met hun producten de markt te vormen en het belang van de productfunctionaliteit te benadrukken." Vraagt u zich af hoe het kan dat Citrix plotseling een leider is, op een goede tweede plaats net onder F5? Dat komt door de overname van Netscaler, die al een redelijk goede marktpositie had, die echter door het opgaan in Citrix sterk vergroot is omdat Citrix veel meer marktbekendheid heeft en een wereldwijd partnernetwerk bezit. Voor informatie kunt u het onderzoeksrapport lezen op mediaproducts.gartner.com/reprints/citrix/vol2/article1/article1.html

Toch is het oppassen geblazen, want fabrikanten kunnen hun eigen marktgebied definiëren. Door een unieke term te bedenken voor de producten van een bedrijf, maakt dat bedrijf logischerwijze als vanzelf 'marktleider'. De concurrentie is dan automatisch van de tafel geveegd. Zo is Citrix 'Global Leader in access infrastructure'. F5 noemt zich 'Global Leader in Application Delivery Networking'. Cisco voelt zich 'Worldwide leader in networking for the Internet' en zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Kent u Googlism? Dit is een zoekengine waarop u specifiek kunt zoeken op bedrijfsnamen of productennamen of personen. De getoonde resultaten laten zien wat Google van het opgegeven bedrijf ‘vindt’. Uiteraard moet u alles met een korreltje zou nemen want de teksten zijn volledig uit hun verband gerukt. Go naar http://www.googlism.com, vul ‘Citrix’ in, selecteer What en start het zoeken. U vindt vervolgens een hele reeks slagzinnen (uit internetpagina’s, persberichten en dergelijke gehaald) die Citrix zouden moeten kenmerken. Hier zijn enkele van de vele gevonden teksten. Probeert u het gerust zelf eens met deze of een andere zoekterm en laat u verrassen.

·        citrix is a centralized applications server that offers easy access to fully featured applications

·        citrix is a company that was started with financial help and licensing from microsoft

·        citrix is a leader in virtual workplace solutions and makes information access as simple as a phone call

·        citrix is adding significant value to its security offering while reinforcing its commitment to support its customers

·        citrix is almost twice as expensive per seat

·        citrix is committed to delivering powerful access solutions that extend the capabilities of microsoft products

·        citrix is going after the heart of a market that microsoft is still trying to define

·        citrix is not blind to the inevitable

·        citrix is positioned to be the biggest player in its market

·        citrix is providing its industry leading experience in application server technology to enable the wireless deployment of mission critical applications

·        citrix is publicly traded on the nasdaq stock market sm under the symbol ctxs

·        citrix is shaking off worries of a microsoft invasion

·        citrix is the only platform that lets an asp offer service level agreements

·        citrix is the solution

In een pas gestarte campagne laten Citrix, HP en Microsoft zien hoe consolidatie onder meer vermindering van complexiteit en standaardisatie teweeg kan brengen. Volgens de drie partijen illustreert de gecombineerde kracht en kennis, dat het geheel meer is dan de som van de samenstellende delen.

De alliantie toont een geconsolideerde oplossing met producten van de drie bedrijven: met minder servers, meer doen op een veilige manier. HP-servers voorzien van Windows-besturingssysteem en de Citrix producten, HP storage, management software van HP en Microsoft, dat alles ondersteund door technologieën als onder meer Microsoft Virtual Server en Windows Server 2003 Active Directory. Citrix lijkt de trekker te zijn van dit initiatief, omdat veel links verwijzen naar de Citrix websites.

Voor meer informatie: www.oneconsolidatedsolution.com/home.htm

[Bron: Server-based computing & access infrastructure nieuwsbrief 1, 2005 - voorjaar 2005]

Plotseling roept iedereen 'toegang'. Tenminste in server-based computing land. Citrix heeft 'access infrastructure' bedacht en een op het eerste gezicht ietwat vreemde combinatie van producten samengevoegd tot een suite. Dit heeft niets meer te maken met server-based computing maar alles met de on-demand enterprise: toegang op elke moment, op ieder apparaat tot elke vorm van informatie. Server-based computing gaat over in iets breders dat met toegang te maken heeft. Als u het inleidende verhaal in het themaboek 'Van server-based computing naar access infrastructure' heeft bestudeerd, heeft u hopelijk een beter beeld van deze transitie. U kunt er blij mee zijn zoals veel Ict-manager of twijfelen zoals sommige systeembeheerders, maar de wereld lijkt Citrix te volgen. Sommige concurrenten van Citrix treden angstvallig in de voetsporen van deze ontwikkelingen.

Tarantella heeft net als Citrix de producten andere namen gegeven en 'toegang' omarmt. Met de overname van 'Newmoon' wordt het productportfolio van een op UNIX-gebaseerd toegangsportaal tot server-based computing (Tarantella Secure Global Desktop Enterprise Edition) uitgebreid met een Windows-gebaseerd server-based computing omgeving (Canaveral iQ). De laatstgenoemde is omgevormd tot Tarantella Secure Global Desktop Terminal Services Edition. Samenwerkingsverbanden met onder meer Novell moeten leiden tot meer toegangsappliances 'powered by Tarantella', zoals net met Netilla al het geval is. En verdere technologieacquisitie van collaboratie software cast:stream en mDoc toegangssoftware voor mobiele apparaten van Xerox, zorgt ervoor dat Tarantella meer en meer begint te lijken op Citrix met toegang als toverwoord. En wat doen de andere concurrenten? Het Duitse HOB zit al jaren in de toegangsmarkt, maar heeft dit alleen nooit zo genoemd, HOB noemt zich al tijden een connectivity-bedrijf. Met een server-based computing product HOBLink JWT, een toegangsomgeving HOBLink secure, een VPN-oplossing en host-emulatie software is HOB een 'access company' met veel potentieel. Het bedrijf zal alleen veel meer moeten doen om de filosofie te 'verkopen' zoals Citrix dat sinds vorig jaar en nu ook sinds kort Tarantella dit doen. Andere concurrenten komen we in onze regio nauwelijks tegen, dat wil zeggen: server-based computing concurrenten. Doordat 'toegang' nu de strategie is, zijn er vele tientallen extra concurrenten bijgekomen die in een onderdeel van de betreffende markt opereren.

Marktleider in toegang
Maar omdat Citrix de bedenker is van 'access infrastructure' en al marktleider was voor server-based computing, is het automatisch marktleider voor 'access infrastructure'. Dit is slimme marketing om nieuwe markten aan te boren en om extra producten aan bestaande klanten aan te bieden. Citrix-producten zullen hierdoor nog verder verankerd raken in organisaties. Mocht server-based computing ooit minder relevant worden door allerlei nieuwe ontwikkelingen, dan heeft Citrix de stap 'beyond server-based computing' al lang achter de rug.

Veel organisaties die met terminal servers werken, bouwen silo's. Dit zijn groepen servers, waarop dezelfde groep van toepassingen worden aangeboden. Zo zou u bijvoorbeeld een Office-silo kunnen inrichten waar Office XP op geïnstalleerd is en een tweede silo waarop de browser met alle plug-ins en helpertoepasssingen voor webgebaseerde toepassingen zijn geïnstalleerd. Een reden waarom dit gedaan wordt is veelal beheer. In ons voorbeeld ontkoppelt u de browser van Office, met als gevolg dat u beide omgevingen afzonderlijk beheert en voorziet van Service Packs, fixes en dergelijke. Een andere reden om silo's te maken is dat u toepassingen ontkoppelt die potentieel tegenstrijdige eisen aan de systemen stellen.

Browser en Office los
Weer kijkend naar ons voorbeeld: door de browser te ontkoppelen van Office, hebben prestatieproblemen op de servers veroorzaakt door bijvoorbeeld flash-animaties binnen de browser, geen effect op de prestaties van het Office-silo. Voor toepassingen die in zijn geheel niet samengaan op één server, bent u bijna genoodzaakt silo's in te richten. Zo geeft Office Professional 97 problemen als deze met een andere nieuwere Office-versie op één server wordt geïnstalleerd en ligt een silo met Office 97 en een silo met Office 2003 voor de hand. Er zijn organisaties bekend die grote aantallen silo's bouwen, waarbij ze voor nagenoeg elke toepassing een aparte silo maken. Het gevolg is vele honderden eenvoudig te beheren servers. Een enkele organisatie heeft geen silo's: alle toepassingen draaien identiek op alle servers. Honderden toepassingen op dit soort servers is binnen deze opzet geen uitzondering.

Een silo bestaat niet
Een silo is overigens een niet bestaande entiteit binnen terminal server of Citrix. U komt deze term niet tegen in de grafische beheerprogramma's. Silo's functioneren alleen als u gebruik maakt van een load balancing-oplossing, waarbij de groepen van identieke servers daadwerkelijk voor de eindgebruiker transparant worden. Start de eindgebruiker Word XP dan wordt dit volgens load balancing-criteria gestart op een server binnen de silo waarop dit wordt gepubliceerd. De eindgebruiker is zich uiteraard niet bewust van silo's en farms. Silo's vereenvoudigen de omgeving aanzienlijk, mits u de silo's niet onderling laat overlappen. In ons voorbeeld zou u een overlappend silo in de farm creëren, als u zou besluiten op de Office-servers tevens de browser met plug-ins en helpertoepassingen te publiceren. Tot slot biedt het werken met silo's het voordeel dat de servers beter te conditioneren en dimensioneren zijn voor de betreffende toepassingen; met andere woorden de kans dat er prestatieproblemen ontstaan binnen een silo is sterk te reduceren. Er zijn omgevingen bekend waar binnen silo's aanvullende functies om geheugen en processor te optimaliseren (met software van bijvoorbeeld AppSense) niet meer nodig zijn.

Voordelen silo's
Laten we de voordelen van het werken met silo's eens op een rijtje zetten. Bij het gebruik van silo's hebt u:

1. minder last van ongewenste afhankelijkheden van toepassingen;
2. een eenvoudigere serverinrichting doordat (veel) minder toepassingen per server draaien;
3. eenvoudiger serverbeheer met eenvoudiger change management;
4. de mogelijkheid toepassingen die tegenstrijdige systeemeisen stellen te scheiden;
5. de mogelijkheid toepassingen die niet samen op een server mogelijk zijn te scheiden;
6. in bepaalde gevallen minder aanvullende beheertoepassingen nodig.

De tijd staat niet stil
Er zijn ontwikkelingen gaande die een aantal redenen om silo's te bouwen, doen verminderen. Citrix geeft zelf aan dat in Citrix Presentation Server 4.0 als gevolg van de Application Isolation Environment de noodzaak voor silo's afneemt. Met AIE wordt er op een Presentation Server een virtuele Windows-omgeving gemaakt voor toepassingen waarvoor u dit inschakelt. Hierbij worden de Windows-bestanden en het register op een virtuele schijf bewaard, ontkoppeld van de rest van de server. Het naast elkaar aanbieden van Office 97 en Office 2003 op een enkele server is dan geen probleem meer. Deze functie is standaard beschikbaar in CPS4.0. Maar ook zonder Presentation Server-functies, bestaan er producten die het naast elkaar draaien van tegenstrijdige toepassingen versimpelt. Denk bijvoorbeeld aan Softricity SoftGrid dat in staat is toepassingen in een virtuele omgeving naast elkaar te laten draaien op een server. Zelfs beheertoepassingen als RES PowerFuse of de AppSense Performance suite bieden hulpmiddelen om pakketten beter samen te laten werken op een enkele server. Wordt het werken met silo's nu stilaan overbodig? Nee, AIE van Citrix en de andere producten voorzien alleen in een gedeeltelijke oplossing van punt vijf uit ons voordelenlijstje: ze bieden de mogelijkheid om toepassingen die niet samen op een server mogelijk deze toch gedeeltelijk te scheiden en op één server(farm) aan te bieden. De overige voordelen van silo's blijven geldig.

Complexiteit in beheer
Vooral de complexiteitsfactor zal een zwaar punt van aandacht blijven. Wilt u tien silo's van elk drie servers met vijf groepen van toepassingen per silo of beheert u liever dertig identieke servers elk voorzien van de vijfitg toepassingen? In het eerste geval bent u in staat per silo afzonderlijk Service Packs en fixes uit te rollen, en hoeft u slechts drie servers in de silo identiek te houden. Moet u een nieuwe versie van een toepassing uitrollen dan kan dit gebeuren op de drie servers in de silo waarop die toepassing geïnstalleerd is, zonder enig risico voor de overige toepassingen op de andere silo's. In het tweede geval zal het problematisch blijken de dertig servers identiek te houden. Zelfs als u zeer gestructureerd te werk gaat, gebruikmaakt van software voor de uitrol van Service Packs, fixes én toepassingen op de terminal servers. Er komt misschien een momen dat u moet opshalen en enkele servers in de farm wilt toevoegen. Als blijkt dat uw model server dan niet meer te koop is en u bent genoodzaakt andere modellen of wellicht zelfs andere merken servers in de farm van 30 toe te voegen, ontstaat er gegarandeerd een probleem.

Nadelen van silo's
Toch zijn er enkele nadelen aan silo's. In het algemeen hebt u meer servers nodig. Dit mogen wel goedkopere machines zijn, dus effectief zal dit niet betekenen dat er meer geld voor hardware nodig hoeft te zijn. Maar meer systemen wil ook zeggen meer ruimte in de racks van het datacenter, meer stroomverbruik, meer warmteproductie, enzovoort. Een ander nadeel van silo's is dat servers niet optimaal worden ingezet. Immers, als Office-gebruikers met deze toepassingen op het Office silo zijn ingelogd en de farm is goed gedimensioneerd, is er ruimte (geheugen en processorcapactieit) over. Dat geldt ook voor de andere silo's. Dertig servers die allemaal voor bijvoorbeeld 75% in gebruik zijn, betekent dat u wellicht zeven of acht servers 'te veel' hebt. Zou u alle toepassingen op alle servers leggen en het silo-idee afschaffen, dan kunt u theoretisch verder met 22 of 23 servers.

Virtualisatie
Is er geen methode die de voordelen van silo's combineert en de nadelen elimineert? Het antwoord op deze vraag zijn virtuele systemen. Bij virtualisatie is het mogelijk één enkele (zware) server logisch onder te verdelen in meerdere virtuele systemen. Zo kunt u gemakkelijk tien servers draaien op een enkele fysieke server. De tien virtuele servers zijn volledig gescheiden omgevingen, die op slimme wijze de resources van de fysieke machine delen. De tien virtuele servers maken gebruik van identieke virtuele hardware, dus hetzelfde image is te gebruiken voor al deze servers. U hebt wel uiteraard ook gewoon tienmaal een licentie van Windows-server nodig. Het aardige is dat virtualisatie een mooie oplossing biedt om silo's in te zetten en toch weinig fysieke servers nodig te hebben. Maar ook als u juist geen silo's wilt gebruiken heeft virtualisatie veel en grote voordelen. In het themaboek Virtuele systemen dat bij het praktijkpakket Server-based computing & access infrastructure in het najaar verschijnt, gaan we dieper in op de grote voordelen en mogelijkheden van virtualisatie binnen server-based computing, access infrastructure én daarbuiten.