Met een miljard gebruikers heeft een zevende van de wereld een Facebook account. Allemaal die accounts zijn gratis. Wie betaalt dan die 180.000 servers die energie staan te slurpen? Wie betaalt de meer dan 100 Petabytes aan storage? Wie betaalt de communicatie kosten voor de 500 Terabyte aan data die we dagelijks naar het Facebook netwerk transporteren? Het antwoord is simpel: Facebook moet dit halen uit reclame-inkomsten.
Het bedrijf is dan wel 50 tot 60 miljard waard op de beurs, maar maakt nog steeds een flink verlies (128 miljoen in Q2 van dit jaar). Kan Facebook de business doen keren en winst gaan maken? Volgens sommigen zijn betaalde accounts een manier om geld naar binnen te sluizen. Dat brengt inderdaad geld in het laadje. Als een tiende van de accounts over stapt naar een betaalde account van – laten we zeggen – 10 euro per jaar, betekent dat een opbrengst van 1 miljard euro. Als slechts 1 procent een betaalde account wil, bijvoorbeeld voor 5 euro per maand, levert dat Facebook 800 miljoen op. De meerwaarde van de betaalde account zou kunnen zijn dat de reclame niet meer wordt getoond of dat er extra schijfruimte, extra applicaties en dergelijke worden geboden.
Maar hebben we hier zelfs maar een euro per jaar voor over? Laten we niet overdrijven, Facebook is misschien leuk, handig, voor sommigen onmisbaar of zelfs verslavend. Maar er is een leven ná Facebook en zonder Facebook. Facebook zoekt het nu vooral in reclame. Het bedrijf bezit immers zeer waardevolle Big Data: profielgegeven, adresgegevens, foto’s, video, relaties, contacten enzovoort. Met deze gegevens zou je zeer gericht – op geslacht, stad, hobby’s, je huwelijkse staat, je vakantiegedrag, je vrienden enzovoort reclame kunnen aanbieden. Adverteerders hebben zo hun reclame precies bij de gewenste doelgroep op het juiste moment.
Maar Facebook slaat hiermee op dit moment de plank volkomen mis. De getoonde reclame lijkt geen enkele relatie te hebben met ook maar iets binnen het profiel, je voorkeuren of interesses. Inventariseer voor de aardigheid eens de “op maat gemaakte” reclame die je voorgeschoteld krijgt. In mijn geval levert dat over een dag bekeken het volgende lijstje op van bedrijven en reclame-uitingen, waarvan de meesten meerdere malen voorbij kwamen: - “Ben je vrijgezel?” - Zalando, eenmaal overhemden en eenmaal schoenen - “James Bond fans opgelet” - “Voorspel voetbaluitslagen (Toto) - “Kans” (Staatsloterij) – McDonalds - Ecco (vrouwenschoenen) - Denksport.nl - “Zonnepanelen op je dak?” - Stoppen met roken!! - Download Google Chrome - Christelijke sieraden - “Zin in een leuke date?” – Lapland – KLM - “Gratis films kijken”, bij 1 zak Tikkels - Sexy lingerie (Ciau) - V&D (herenschoenen) - Esprit (jassen).
Behalve dat de reclame nergens op slaat en op geen enkele wijze past bij mijn profiel en interesses, is het enige effect ervan dat deze daardoor alleen maar irritaties opwekt. Daarmee heeft deze reclame nog minder waarde dan de reclame op TV. Reclame op TV kan soms nog leuk zijn, reclame op Facebook is dat zeker niet. Zit je te wachten op reclame voor vrouwenschoenen, dates, stoppen met roken en al het andere uit dit lijstje? Het meest irritant is wel Zalando, maar dat komt ook doordat ze op de TV hetzelfde doen.
Facebook heeft nog een lange weg te gaan om reclame voor de massa echt toe te spitsen op persoonlijke situaties. Maar er is nog een tweede variant reclame. Deze reclame komt zelfs tussen je berichten door: reclame die je vrienden – veelal onbewust – maken! Als iemand uit je vriendenkring een Like geeft op bijvoorbeeld een restaurant, een product of een dienst, wordt deze als reclame bij jou getoond. Hierbij laat Facebook niet na om de naam van je vriend te noemen, om je te verleiden erover te praten, er heen te gaan of een product of dienst te kopen. Irritatie wordt ook hier opgewekt, voornamelijk door de herhaling van deze Likes (reclames) tussen de berichten. Facebook moet echt af van het Zalando-effect: het alsmaar herhalen van reclame die op zichzelf al irritant is. Voorlopig kom je redelijk af van de reclame door Facebook op je smartphone te gebruiken, maar ook op die apparaten wordt reclame de komende tijd dominanter ingevoerd. Want het blijkt dat er meer mobiele Facebook gebruikers zijn dan Facebook gebruikers achter traditionele PC’s. De eerste tekenen van deze in-line reclame op iPad’s is al te zien en begint al te irriteren. Zo heb ik de laatste twee weken al vier keer een flink reclamebericht van Barracuda tussen de berichten van vrienden gezien. Volgens mij is dit het begin van het einde voor Facebook, als de wind niet anders gaat waaien…