Kun je het maken om een webdienst die al lange tijd gratis is, vercommercialiseren en de afnemers laten betalen? Ja, want het staat meestal in de kleine lettertjes verstopt op de website, die overigens bijna niemand leest. Dat een webdienst commercieel wordt, is best te begrijpen. Er zijn ontwikkelaars mee bezig, er wordt (soms) ondersteuning gegeven, er staan servers te draaien en meer. Maar hoe je een gratis dienst exact in de markt gaat zetten als commercieel product, dat is een heel ander verhaal.  

Neem nou als voorbeeld WRTS. WRTS bestaat al meer vijftien jaren en wordt gebruikt door kinderen en tieners op lagere scholen en in het voortgezet onderwijs om overhoringen te maken en af te nemen. Een leuke dienst die al die tijd gratis is geweest en die heel veel leerlingen heeft geholpen met woordjes leren, vertalingen leren en andere dingen die je uit het hoofd moet leren. Veel scholen verwijzen ouders ook naar WRTS om te oefenen. Maar de makers hebben in augustus besloten de dienst als betaalde dienst aan te bieden. Kinderen betalen nu 1,99 of 8,99 per maand. De gratis versie blijft bestaan, maar is een te ver uitgeklede versie. Docenten mogen WRTS wel gratis blijven gebruiken. WRTS bezorgt ouders toch weer extra kosten op het schoolbudget. Het duurste abo is zelfs duurder dan bijvoorbeeld een jaarabo op Squla, wat je als ouder misschien ook al hebt. Hoopt WRTS op het Microsoft Office-effect: dat gebruikers bekend zijn geraakt aan de software en er mee blijven werken ongeacht de kosten?

WRTS had ervoor moeten zorgen dat gebruikers van het eerste uur gewoon gratis door mogen gaan. Beperk abonnementsgeld dan alleen voor de nieuwe gebruikers, die weten immers niet beter. WRTS verloochend een beetje zijn fans. Of laat de Nederlandse uitgevers betalen voor het aanbieden van hun woordenlijsten. De functionaliteit van WRTS is niet bijzonder uitgebreid, zodat je er niet aan “verslaafd” bent. Het gaat namelijk alleen om lijstjes invoeren en overhoren. Overstappen gaat dus heel gemakkelijk en kinderen die een beetje internetwijs zijn, vinden zelf een alternatief. Quizlet bijvoorbeeld. Quizlet is weliswaar Engelstalig maar gratis. Ook Quizlet bestaat al lange tijd, maar heeft andere verdienmodellen. Mijn dochter is inmiddels overgestapt van WRTS naar Quizlet, en is er zelfs erg blij mee.

In Nederland zijn grote groepen gezinnen oververzekerd en andere groepen onderverzekerd. Zijn we überhaupt wel goed verzekerd? De verzekeringsbranche is een warboel, met veel aanbieders van veel producten, er zijn er te veel met kleine lettertjes. Zelfs als je de kleine lettertjes hebt gelezen, kom je op het moment suprême voor verrassingen te staan.

Toen onlangs en boom van de Gemeente omwaaide door jarenlang geen onderhoud te plegen en de tuin en stoep beschadigde bij ons en de buren, konden we deze 500 euro schade gewoon verhalen bij de Gemeente volgens de medewerker groenvoorziening. Maar helaas, de verzekeringsmaatschappij van de Gemeente betaalt niet uit omdat de Gemeente volgens de juristen geen nalatigheid te verwijten valt. De eigen inboedel- en woonhuisverzekering blijkt geen schade aan de tuin te vergoeden... Tijdens de vakantie is er schade ontstaan aan het keukenblad (vervanging circa 1.500 euro).  Erg vervelend, maar daar ben je voor verzekerd. Nee dus, de aansprakelijkheidsverzekering sluit de inboedel van gehuurde vakantiewoningen in het buitenland uit. De eigen inboedelverzekering dekt geen geleende spullen. De doorlopende reisverzekering denkt geen inboedels in buitenlandse woningen.

Eigenlijk zou je elk jaar je verzekeringen eens onder het vergrootglas moeten leggen. Dat doe je zakelijk immers ook? Nee, bij het MKB en kleinere bedrijven is er helaas ook weinig aandacht voor verzekeringen, door de dagelijkse drukte en hectiek, en het is zeker geen onderwerp wat je jaarlijks eens bekijkt en bijstuurt. Je adviseur is betrouwbaar en regelt het immers prima? Toch is er zeer veel te winnen door goed te kijken wat je verzekert, hoe je het verzekert en wat er gedekt is. Wist je bijvoorbeeld dat de inboedelverzekering (thuis maar ook voor bedrijfsmiddelen) uitgaat van een (vaak geheime) afschrijvingstermijn? Als er schade is, wordt deze door een expert vastgesteld. Hierbij wordt bij bepaalde ouderdom slechts de restwaarde vergoed. Stel je vijf gestolen pc’s (samen nieuwprijs 5.000 euro) zijn twee jaar oud en worden volledig gedekt door de verzekering. De verzekeraar die een afschrijvingstermijn van 5 jaar hanteert, betaalt dan 3.000 euro uit. Maar de verzekeraar die een afschrijvingstermijn van 3 jaar hanteert, betaalt 1.660 euro uit. De tweede verzekeraar heeft wellicht een lagere premie, maar is goedkoop dan duurkoop? Bestudeer eens goed je zakelijke én privé verzekeringen, zo transparant als ze zouden moeten zijn, zijn ze nog lang niet!

Ik ben al jaren een tevreden afnemer van Dell. Voor veel klanten van me, maar ook voor vrienden, buurt en familie, heb ik altijd Dell pc’s aangeschaft en uitgeleverd. Maar mijn jongste pc-bestelling bij Dell is een klein fiasco. De voeding in de ruim 8 jaar oude Dell-pc van mijn vader van 80 heeft het begeven, reparatie is niet meer zo zinvol. Aangezien mijn vader alleen maar mail, een browser  (met Facebook) en Word gebruikt - ontzettend knap op die leeftijd en zonder veel pc-ervaring - voldoet een lichte pc prima. De pc van 8 jaar geleden was ook een instapmodelletje.

De Dell mini-pc met toetsenbord, muis en Windows 10 voor 389 euro lijkt een goede en betaalbare keuze. Het is geen snelheidsmonster, maar dat hoeft ook helemaal niet. Met name het compacte ontwerp spreekt hem aan omdat er zo geen grote en zware systeemkast hoeft te worden geplaatst. Tijdens het bestellen wordt er nog een tweede configuratie aangeboden: dezelfde mini-pc mét een 20 inch Dell-beeldscherm voor 489 euro. Omdat ook het bestaande scherm ook al 8 jaar oud is, hebben we die besteld.

De pc is prima, maar de totale set niet. Het scherm heeft slechts een resolutie van 1680x1050, anno 2016 een beetje laag zeker voor dat geld - het is ook vreemd dat dit niet op de site vermeld wordt. Nog gekker: het scherm heeft Displayport en VGA, en de pc HDMI VGA. Je bent dus verplicht het scherm analoog via VGA aan te sluiten. De beeldkwaliteit van het LED-scherm is hiermee bijzonder slecht, het 8 jaar oude LCD-scherm is wel haarscherp via VGA.

Net zo frustrerend is dat het systeem - besteld op de Nederlandse website - geleverd wordt met een Frans AZERTY-toetsenbord. Wie verwacht nou dat op een Nederlandstalige website met een Nederlandse webshop voor de Nederlandse markt, er een Frans toetsenbord wordt meegeleverd? Er is ook geen keuzemogelijkheid dit te veranderen! Heb je ooit geprobeerd te werken met een AZERTY-toetsenbord? Stuur me een mail en je mag dit toetsenbord gratis overnemen voor een zeer leerzame ervaring. Het is een leuk toetsenbord om je zoon of dochter die typeles volgt te plagen :-) Tijd om de service van Dell weer eens te gaan testen. Wordt vervolgd.

Als je muziek en films koopt, dan weet je wat je hebt. Een cd of dvd kun je zo vaak je wilt, wanneer je wilt beluisteren respectievelijk bekijken. Maar je kunt ze ook huren bij een ‘videotheek’ (bestaan die nog?) of bij de bibliotheek. De trend overduidelijk: we gaan van ‘hebben’ naar ‘toegang hebben’, van kopen naar leasen. Streaming en on-demand diensten van providers en aanbieders als Netflix, Spotify, Apple en Google zetten de toon. Een derde digitaal medium is software. Software nemen we al veel als dienst af uit de cloud, we leasen het en betalen per jaar of per maand. Het traditionele proces van kopen en hebben is ook aan het veranderen voor lokaal te installeren software. Adobe doet het met Creatie Cloud en Microsoft doet het met Office 365. Je installeert de software lokaal, maar wordt er geen eigenaar van, je huurt deze en je hebt daarmee ook toegang tot een bijbehorende clouddienst. Het is dus lokaal te installeren software, die je huurt of waar je een abonnement op neemt. Niks mis mee, het heeft veel voordelen.

Er is echter een vreemde en zeer populaire tussenvorm: software en diensten gratis huren. Zo werken we meer en meer met online office-applicaties van Apple, Microsoft en Google. Ook online mail is erg handig. Koop je een pc, smartphone of tablet, dan is dit cloud-ecosysteem meegeleverd en soms zelfs lastig uit te schakelen. Werk je met mobiele Apple devices, dan zit je automatisch in de Apple cloud, schaf je vervolgens een Windows pc aan, dan wordt je een Microsoft account en OneDrive opgedrongen. En er zijn nogal wat gratis clouddiensten, van Facebook, LinkedIn, WhatsApp en Gmail tot de vele Apps op je smartphone en tablet. Bij het mkb en thuis maak je je minder druk om privacy, security en standaardisatie. Sterker nog, de meesten denken er nauwelijks over na. We gaan er allemaal van uit dat de aanbieder dit goed geregeld heeft. En in de praktijk is dat ook wel zo. Maar hoe zit het met continuïteit van de functionaliteit? Die is er niet: in de meeste gebruiksvoorwaarden staat dat een provider zonder overleg de dienstverlening mag aanpassen of zelfs mag beëindigen, ook staat er bijna altijd bij dat de provider van alles en nog wat mag bijhouden om "de dienstverlening te verbeteren" of om "de gebruikservaring te verbeteren door gerichte reclame te tonen". Je hebt feitelijk garantie nul. Als Google besluit de contactpersonen app in Gmail drastisch te veranderen, heb je er maar aan te wennen. Als Microsoft besluit de beschikbare OneDrive ruimte te reduceren van 15Gb naar 5Gb heb je daar maar mee te leven. Als Whatsapp besluit vinkjes te plaatsen bij gelezen berichten, dan is dat zo. Als LogmeIn de gratis dienst beëindigd, helaas. Gratis heeft zijn keerzijde.

Moeten we dan stoppen met het gebruik van gratis clouddiensten en overstappen naar betaalde varianten? Dit lost het probleem slechts deels op, ook de betaalde diensten hebben gebruiksvoorwaarden met kleine lettertjes. Continuïteit van functionaliteit is gewoon iets waar we nooit 100% op moeten rekenen. Dit spreekt ervoor dat we ons niet afhankelijk moeten maken van één partij. Neem dus je apps en diensten bij meerdere partijen af, ook al maakt dit het beheer ingewikkelder. Hou er ook altijd rekening mee dat je ooit eens moet migreren van de ene app naar de andere app, van de ene aanbieder naar de andere aanbieder.

Tegenwoordig draai je alles in de cloud toch? Of ja, in elk geval heel veel. Zo was ik laatst bij een MKB-klant die een applicatie ging hosten. In de offerte stond namelijk tussen neus en lippen vermeld, dat er naast een lokale versie ook een hosted versie was.

De hosted versie heeft veel voordelen, zo worden de back-ups automatisch gemaakt, worden updates centraal uitgevoerd, kun je er transparant van elke werkplek mee werken en functioneert het ook nog eens sneller als een GUI met een lokale database. Zover helemaal waar. Na bestuderen van de offerte, vergelijken met de kosten van de lokale oplossing was de keuze snel gemaakt. Hosten is ongeveer even duur, maar onlast je van back-up’s, instellingen maken, applicatie-onderhoud, databases opschonen enz.!

De invoering verliep eigenlijk redelijk soepel. maar daarna gaat het mis. De Windows-applicatie draait op een Remote Desktop Session host en wordt aangeboden op een remote desktop. Op deze remote desktop worden allerlei applicaties aangeboden, waar het bedrijf niet om heeft gevraagd en die ook verwarring opleveren. Zo zat een medewerker teksten te maken met OpenOffice, zich niet gerealiseerde dat dit niet op de PC geïnstalleerd was. Na het bewaren van de bestanden, waren deze de dag erna natuurlijk niet te vinden (die lagen immers op een ongedefinieerde map op de remote terminal server).

De aanbieder had er niet aan gedacht de applicatie als RemoteApp aan te bieden. Verder was de aanbieder vergeten dat de klant moest kunnen scannen en een browser nodig heeft met specifieke certificaten geïnstalleerd (terwijl dat hoort bij de zorgapplicatie die het betreft). Nadat de aanbieder met Teamviewer de PC van de klant had overgenomen, werd ik gebeld wat het wachtwoord was van Administrator. Ze konden de Quest scannersoftware niet installeren. Wat blijkt, ze proberen via Teamviewer de software te installeren op hun eigen Remote Desktop Session host, die draaide immers fullscreen op die PC. En daar wordt natuurlijk om een admin-wachtwoord gevraagd.

En zo blijken er zich nog enkele kleine incidenten voor te doen, waaruit eigenlijk af te leiden is dat de klant de eerste is die de gehoste dienst afneemt. Nu hoeft dit niet erg te zijn, als je het maar weet. Maar als dan de aanbieder meer dan 1.500 euro in rekening brengt voor ‘extra installatiewerkzaamheden’ wordt je eigenlijk opgelicht. Als klant mag je nooit de dupe worden van inleerwerkzaamheden en opstartproblemen van een aanbieder of partner. Dat ze het moeten leren is prima, maar niet op kosten van de klant.